استعدادیابی در ورزش کانگ فو توا ٢١
با توجه به موضوع مقاله که در زمینه استعدادیابی در ورزش می باشد، فراگیر شدن ورزش و اهمیت جایگاه آن در مناسبات بین المللی توجه فراوانی را از ناحیه دولت‌ها متوجه این پدیده ساخته است. موفقیت کشورها در میادین بین المللی ورزشی علاوه بر تأثیرات اجتماعی و اقتصادي، نمادي از ثبات و توانمنديهاي همه جانبه آن کشورها محسوب می‌شود هدف از انجام این پژوهش این است که بتوان در ورزش کانگ فو توا ٢١ روشهایی براي استعداد یابی را پیدا کرد و بتوان در این سبک اجرا کرد.
تعداد معدودي از الگوها، تأثیر شاخص‌هاي ذاتی مانند ژنتیک را در استعدادیابی در ورزش مناسب می‌دانند؛ درحالی که بیشتر پژوهش ها الگوهایی که مبتنی بر ارزشیابی مهارت بعد از آموزش هستند، تعیین کننده می‌دانند. از سوي مطالعات دیگري همزمان با در نظر گرفتن شاخص‌هاي مهارتی، بر شاخص‌هاي حوزههاي فیزیولوژیکی، آنتروپومتریکی، بیومکانیکی و روانی نیز تکیه دارند.
دسته شایان توجه دیگري از مطالعات همزمان با در نظر گرفتن شاخص‌هاي مهارتی، بر شاخص‌هاي حوزههاي فیزیولوژیکی، آنتروپومتریکی، بیومکانیکی و روانی نیز تکیه دارند.
1- مقدمه ای بر استعدادیابی در ورزش
استعدادیابی موضوعی است که در دنیاي ورزش اهمیت ویژهاي دارد. فرایند کشف ورزشکار از طریق استعدادیابی، یکی از موضوعات مهمی است که امروزه مسئولین ورزش بیشتر کشورها به دنبال آن می‌باشند. لذا در ورزش، کشف افراد مستعد در سنین پایین، سپس هدایت ،کنترل و ارزیابی آنها در صعود به بالاترین سطح از مهارت اهمیت زیادي دارد.
استعدادیابی ورزشی از نظر دانشمندان علوم ورزشی، راهی منطقی، کوتاه و مقرون به صرفه براي حضور موفقیت آمیز ورزشکاران در صحنه‌هاي بین المللی است. استعدادیابی ورزشی فرایند کشف قابلیت‌هاي بالقوه ورزشکاران و تعیین انطباق این قابلیت‌ها بر پارامترهاي اساسی و موثر در رشته‌هاي ورزشی مختلف است. به عبارتی دیگر استعدادیابی ورزشی به معناي شناسایی و کشف آن دسته از قابلیت‌هاي بالقوة افراد است که قابلیت پروراندن داشته باشند.
بروز استعداد به عوامل مختلفی همچون زمان و مکان مناسب نیاز دارد. بنابراین در هر لحظه می‌تواند تحت تأثیر این عوامل دچار تغییر شود. از دیرباز جستجو و گزینش افراد زبده و نخبه براي یادگیري و انجام هر مهارت یکی از چالشهاي بشر بوده است. این امر در بیشتر موارد به طور تجربی و با مشاهده عملکرد افراد مستعد انجام می‌گرفته است. لیکن با پیشرفت علم و صنعتی شدن جهان این پدیده بیش از پیش مورد توجه ویژه کارگزاران در بخش‌هاي مختلف علمی، خدماتی و صنعتی واقع شد. آنچه می‌توان به آن اشاره کرد، این است که افراد از بدو تولد داراي استعدادهاي آنتروپومتریکی، فیزیکی و فیزیولوژیکی ذاتی خاص خود هستند که هرکدام براي به کارگیري در ورزش خاص مناسب و مفید است. بنابراین می‌توان به این نکته مهم اشاره کرد که خصوصیات ذاتی بسیار زیاد و متفاوتند و بدون شک همه افراد ظرفیت و استعداد یکسانی براي پذیرش کار مشابه ندارند، و باتوجه به پراکندگی وسیعی که بین انواع ورزشها از نظر نیازهاي فیزیکی، فیزیولوژیکی، روانشناختی، تیپ بدنی و ظرفیتهاي بیولوژیکی وجود دارد، به کار گرفتن اطلاعات دقیق و علمی در مورد صحیح قرار دادن هر فرد در ورزش متناسب با استعدادهاي وي، ضرورت بی چون و چرا محسوب می‌شود.
هدف از انجام این تحقیق، بررسی استعداد یابی در ورزش کانگ فو توا ٢١ و بررسی عوامل موثر بر آن میباشد.
تصور کنید شما تمام تلاش خود را می‌کنید که در ورزش به موفقیت برسید اما هر باري که تلاش می‌کنید شکست می‌خورید.مثلاً بارها به کلاس هاي ورزشی مختلفی رفتید تا در آن ها به موفقیت برسید اما نتوانستید. فوتبال، والیبال، شنا، بسکتبال، بدن سازي و… را امتحان کرده اید اما هر بار دست از پا دراز تر برگشته اید. می‌دانید دلیل این همه شکست چیست؟
همه و همه در یک جمله خلاصه می‌شود: شما استعداد ورزشی خود را به درستی نشناخته اید!
اگر از همان اول به سراغ استعدادیابی ورزشی می‌رفتید و ابتدا استعداد خود را در ورزش کشف می‌کردید، دیگر لازم نبود کلاس هاي مختلف را تست کنید تا شاید یکی از آن ها جواب بدهد. اصلاً هدف از استعدادیابی ورزشی این است که بدانیم باید در چه مسیري حرکت کنیم و از کدام مسیر زودتر به موفقیت می رسیم. همان طور که اکثر افراد براي انتخاب شغل به سراغ تست استعداد یابی می‌روند و یا براي انتخاب رشته به دنبال راه هاي مختلف استعدادیابی هستند، براي موفقیت در ورزش هم باید به دنبال استعدادیابی تخصصی رفت.
در ادامه به راه کارهایی اشاره می‌کنیم که بتوانید به استعداد ورزشی خود به بهترین شکل ممکن پی ببرید و یکی از برترین ها در حوزه تخصصی ورزشی خود شوید. پس تا پایان با ما همراه باشید.
2- روش انجام تحقیق
در این تحقیق سعی بر این است که پیشینه موجود در استعداد یابی در ورزش مورد بررسی قرار گیرد به این منظور مطالب اصلی و فهرست بندي مطالب از کتاب هاي استعدادیابی و استعدادپروري در ورزش (بیلی ریچارد، ریچارد فیشر مترجمان: شقایق جعفرپور، فرناز ترابی) و استعدادیابی در ورزش ( جیم براون، مترجم :سعید ارشم، الهام رادنیا) استخراج شد و در ادامه سعی شد با استفاده از مطالب به روز مقالات معتبر، فاکتورهاي اصلی در استعداد یابی در ورزش مورد بررسی و تحلیل قرار گیرند در انتها تحلیل هاي مختلف، مورد بحث قرار گرفت و نتیجه گیري حاصل از این تحقیق مروري اعلام شد.
تعریف استعداد و استعدادیابی از دیدگاه بزرگان
ریلی و اي.ام ویلیامز، عقیده دارند استعدادیابی عبارت است از: فرایند شناسایی ورزشکاران فعلی که توان بالقوهاي براي نخبه شدن دارند.
رینگر، در تعریف کاربردي استعدادیابی اعتقاد دارد: استعدادیابی یعنی پیش بینی اجرا از طریق سنجش ویژگی‌هاي جسمانی، روانی و اجتماعی و توانایی‌هاي تکنیکی.
بومپا، اعتقاد دارد: استعدادیابی در ورزش یعنی کشف و به فعالیت رساندن توانایی‌هاي بالقوه مخصوص فرد و هدایت آنها در مسیر صحیح آن.
اف ریچارد، عقیده دارد : فرد مستعد ورزشی فردی است که سطوح مورد نیاز جسمی، پیکري، فیزیولوژي و روانی عملکرد ورزشی را دارا باشد.
بورگس: استعدادیابی ورزشی عبارت است از فرایندي که توسط آن خردسالان بر پایه آزمونهاي معین، به سمت ورزشهایی که بیشترین شانس موفقیت را درآن دارند راهنمایی می‌شوند.
تامسون و بویس، استعدادیابی را فرآیندي می‌دانند که از طریق آن کودکان تشویق به شرکت در فعالیت ورزشی می‌شوند که درآن ورزش قابلیت کسب موفقیت را دارند و در این راستا تعیین وارزیابی پارامترهایی که سطح توانایی و ظرفیت کودك را نشان می‌دهد قابل توجه است و بایستی براساس رشد و سطح آمادگی کودکان طراحی شود.
3- الگوهای استعدادیابی در ورزشی
1-3- الگوی بار و ایور (١٩٧٥)
الگوی پنج مرحله‌ای بار-ایور ( ١٩٧٥ ) با ارزشیابی خردسالان ١٠ تا ٢١ ساله براساس متغیرهای پیکرشناسی، فیزیولوژیکی، روانی و عملکرد ورزشی آغاز می‌شود، با تعیین ضریب برای ارزشیابی‌های انجام گرفته جهت وزن دهی پارامترها ادامه پیدا می‌کند، سپس ظرفیت و پاسخ به سختی تمرینات با شرکت دادن افراد در یک دوره تمرینی کوتاه مدت ارزیابی می‌شود.
در مرحله بعد تاریخچه خانوادگی فرد به لحاظ قد و قامت و سابقه ورزشی بررسی می‌شود و در نهایت یک معادله رگرسیون (پیشگویی) براساس اطلاعات حاصله محاسبه می‌شود.
2-3- الگوی گیمبل (١٩٧٦)
او استعداد ورزشی را از سه بعد مجزا مورد بررسی قرار داد. در این مدل گیمبل،
در مرحله اول متغیرهای فیزیولوژیک و ریخت شناسی را برای شناسایی استعدادهای ورزشی به کار برد،
در مرحله دوم به اهمیت بررسی ویژگی مهم تمرین پذیری اشاره کرد،
و در مرحله آخر با تاکید بر متغیرهای روان شناختی ،بر اثرگذاری انگیزش در کشف استعدادهای ورزشی پرداخت.
به طور کلی گیمبل نیز مانند بسیاری از نظریه پردازان دیگر عوامل تاثیرگذار بر کشف استعدادهای ورزشی را به عوامل درونی (ژنتیک) و عوامل بیرونی (محیطی) تقسیم کرد.
3-3- الگوی جونز و واتسون (١٩٧٧)
الگوی جونز و واتسون، تنها بر متغیرهای روان شناختی تمرکز دارد و مراحل آن با تعریف یک عملکرد ورزشی خاص شروع می‌شود، سپس برای ارزیابی عملکرد، پارامترهای روانی انتخاب می‌شوند؛ سپس از طریق رگرسیون چندمتغیره به پیشگویی می‌پردازد. در این الگو نقش شاخص‌های فیزیولوژیکی، بیومکانیکی، آنتروپومتری و مهارتی لحاظ نشده است.
4-3- الگوی استعدادیابی جرون (١٩٧٨)
براساس نظر جرون، نیمرخ هایی که از ورزشکاران مستعد تهیه می‌شود، جامعیت لازم را برای شناسایی استعدادهای ورزشی واقعی ندارند.
روش پیشنهادی جرون مراحل زیر را شامل می‌شود:
– تعیین نیمرخ یک ورزشکار برجسته در یک رشته ورزشی معین،
– شناسایی متغیرهایی که همبستگی بالا با موفقیت در یک رشته ورزشی مورد نظر داشته و ارتباط بالایی با زمینه‌های ارثی دارند.
5-3- الگوی استعدادیابی مونت و کازورلا (١٩٨٢)
این دو محقق کانادایی و فرانسوی الگوی گیمبل را کامل تر کردند و آن را روی شناگران به آزمایش گذاشتند.
آنها جزییات مربوط به نحوه شناسایی متغیرهای پیکری و فیزیولوژیکی را که پیشگویی باید براساس آنها صورت پذیرد، تعیین و دو مرحله برای استعدادیابی شنا پیشنهادکردند. نخست نیم رخ فیزیولوژیکی یک قهرمان برجسته در هر یک از شاخه‌های شنا تهیه کردند؛ در مرحله دوم، ثبات متغیرهای این نیم رخ در تحقیقات طولی مشخص شد. سپس بر مبنای ضرایب حاصله افراد مستعد شناسایی می‌شوند.
6-3- الگوی استعدادیابی درک (١٩٨٢)
این مدل شامل یک روش سه مرحله‌ای است که عبارتند از:
١- مرحله انتخاب اولیه شامل: تعیین وضعیت سلامت عمومی، وضعیت آموزش (تجارب آموزشی افراد)، میزان اجتماعی بودن،پیکرشناسی یا اندازههای ساختار بدن.
٢- مرحله تعیین تیپ‌های مناسب هر ورزش و اجرای آزمونهای آمادگی جسمانی عمومی (بدون توجه به ورزش خاص).
٣- پیش بینی و سازگاری مهارتی نوجوانان در طول یک دوره برنامه تمرینی کوتاه مدت.
7-3- الگوی استعدادیابی وودمن (١٩٨٥)
این الگو براساس اجرای مهارت بعد از آموزش شکل گرفت و این ایده مطرح شد که اساساً توجه به شاخص‌های ذاتی مانند ژنتیک نمی تواند عاملی تعیین کننده در شناسایی استعدادهای ورزشی باشد. بلکه ورزشکاران باید به سنی برسند که بتوانند مهارتهای ورزشی خاص هر رشته را آموزش ببیند و هنگام اجرای این مهارتها ارزیابی شوند. ایده ملاحظه شاخص‌های مهارتی به عنوان شاخص استعدادیابی با ارائه این الگو تکامل یافت و تا به امروز بیشتر پژوهش‌های استعدادیابی دنباله رو این الگو بوده و همواره به پارامتر مهارت به عنوان شاخصی کلیدی تأکید داشته اند.
8-3- الگوی استعدادیابی بومپا (١٩٨٥)
در این مدل توجهی به عوامل روانشناختی نشده است. به عقیده بومپا افراد مستعد را می‌توان بر اساس مقایسه نیمرخ فیزیولوژیکی و اندازه های ساختاری بدن با قهرمانان برگزیده شناسایی نمود. طبق نظر بومپا دو نوع عامل به عنوان عوامل تعیین کننده مهارت ورزشی مطرح اند:
الف) عوامل جسمانی – حرکتی (مهارتهای حرکتی ادراکی،استقامت ،قدرت و توان).
ب) عوامل مربوط به اندازههای ساختاری بدن) پیکرشناسی).
4- الگوهای استعدادیابی در ایران
در الگوی پیشنهادی هادوی (١٣٧٨)که شامل سه مرحله است ،عوامل تعیین کننده برای انتخاب ورزشکارمستعد به صورت زیر معرفی شده است:
١- عوامل مربوط به اندازه های ساختار بدنی (پیکر شناسی)
٢- عوامل جسمانی حرکتی
٣- عوامل روانشناختی
در الگوی دیگری که توسط آقاعلی نژاد (١٣٧٩) ارائه شده است ،استعدادیابی در سه مرحله باید به اجرا درآید، به طوری که در هر مرحله افراد غربال شده و با اجرای آزمونهای استاندارد و تمرینات لازم، به سمت اوج عملکرد و رسیدن به تیم ملی هدایت می‌شوند.
جمع بندی: با تعقیب مطالعات در حوزه الگوهای استعدادیابی ورزشی سیر تکاملی آنان به روشنی قابل تشخیص است. الگوهای ابتدایی بیشتر بر شاخص‌های ذاتی مانند ژنتیک استوار بودند و پارامترهای بسیار مهم دیگر مانند پارامترهای روان شناختی، بیومکانیکی و مهارتی را کمتر مدنظر داشتند.
5- تعیین عوامل مهم سنجش در استعدادیابی ورزشی
دستیابی به اوج عملکرد ورزشی، نیازمند ورزشکارانی با ویژگیهای خاص، تواناییهای حرکتی برجسته و ویژگیهای روانشناختی قوی است. معیارها و عوامل متعددی برای انتخاب ورزشکاران در هر رشته ورزشی وجود دارد و متخصصان معتقدند توجه به این معیارها و عمل کردن براساس شناخت دقیق از افراد است که مارا به پیروزی وموفقیت نزدیک خواهد کرد.
نخست می بایست از تکنیک M به غربالگری بپردازیم و سپس بر روی اجرای آزمونهای تخصصی تر و بررسی عوامل بیومتریک، فیزیولوژی، بیومکانیکی و روانشناختی تمرکز نماییم. بر این اساس در مورد نحوه سنجش هرکدام به صورت جداگانه بررسی خواهد شد.
1-5- ارزیابی حرکت
ارزیابی حرکت، بر طبق علم حرکت انسان، اساس یک فرایند جامع و منسجم را تشکیل می‌دهد. حرکت، نمایانگر عملکرد منسجم بسیاری از سیستم‌های بدن انسان، به ویژه سیستم‌های عضلانی ،اسکلتی و عصبی است.
این سیستم‌ها یک مثلث را تشکیل می‌دهند که اضلاع آن به یکدیگر وابسته است یعنی هنگامی که همه سیستم‌ها به درستی کار کنند، باعث فراهم شدن راستای ساختاری، کنترل عصبی – عضلانی (هماهنگی) و حرکت می‌شود. اهمیت هر یک از این دستاوردها، در برقراری روابط مطلوب طبیعی است که نمایانگر طول و قدرت مناسب همه عضلات حول مفصل است. این همان تعادل عضلانی است. ارزیابی حرکت را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد:
– ارزیابی انتقالی
– ارزیابی پویا
1-1-5- ارزیابی حرکت انتقالی
شامل حرکت بدون تغییر در سطح تکیه گاه فرد، اسکوات، پرس، هل دادن، کشیدن و حفظ تعادل و ارزیابی حرکات پویا شامل حرکت همراه با تغییر در سطح تکیه گاه فرد، مانند راه رفتن و پریدن است.
ارزیابی حرکت انتقالی
- اسکوات بالای سر
- اسکوات با یک پا
- شنای روی زمین
- پاروی ایستاده
- پرس ایستاده با دمبل
- آزمون تعادل ستاره
- ارزیابی بالاتنه
1-1-1-5- ارزیابی اسکوات بالای سر
این حرکت برای ارزیابی انعطاف پذیری پویا، قدرت عضلانی ناحیه مرکزی تنه، تعادل وکنترل کلی عصبی – عضلانی طراحی شده است.
مراحل انجام آزمون
فرد می‌ایستد پاها را به اندازه عرض شانه از هم جدا می‌کند پنجه پا مستقیم به سمت جلو و مچ پا و پا در وضعیت طبیعی قرار داشته باشند بهتر است تست بدون کفش انجام گیرد. فرد دست‌ها را به بالای سر می‌برد و آرنج کاملا صاف باید باشد. بازو و دست‌ها باید با تنه در یک امتداد باشند .فرد با حفظ این وضعیت باید تا حد ارتفاع یک صندلی بنشیند. فرد باید ١ بار حرکت را تکرار کند و مربی از رو به رو و پهلو باید وضعیت را ارزیابی کند.
زمانی که ارزیابی از دو نما انجام شد اطلاعات را در چک لیست ثبت می‌کنیم سپس بر اساس جدولهای ارائه شده در دستورالعمل M به بررسی عضلات بیش فعال و کم فعال پرداخته و در آخر علاوه بر انتخاب نفرات مناسب جهت رشته ورزشی می توان نواقص دیده شده را را از طریق تکنیک‌های اصلاحی، انعطاف پذیری و قدرتی اصلاح نمود و تکنیک را بهبود و ریسک آسیب را کاهش داد و عملکرد بهبود یابد.
2-1-1-5- ارزیابی اسکوات با یک پا
این ارزیابی حرکت انتقالی، باعث ارزیابی میزان انعطاف پذیری پویا، قدرت عضلانی مرکزی، تعادل و کنترل کلی عصبی – عضلانی می‌شود.
2-1-5- ارزیابی حرکت پویا
- گام برداشتن
- آزمون سیستم امتیازدهی خطای فرود
- آزمون پرش جفت پا
- آزمون دیویس
چند نمونه از ارزیابی حرکت نام برده شد، اگر چه همگی این ارزیابی‌ها می‌تواند اطلاعات باارزشی از مراجع فراهم آورند اما زمان کافی برای اجرای همه آنها وجود ندارد. از این رو مساله مهم این است که با انتخاب آن نوع از ارزیابی که در کمترین زمان بیشترین اطلاعات را فراهم می‌کند، در وقت صرفه جویی کنیم. اگر زمان کافی برای این کاروجود ندارد، می‌توان ازارزیابی حرکات اصلی که باید در فرآیند ارزیابی اجرا شوند مانند اسکات بالای سر و اسکات با یک پا استفاده کرد. این ارزیابی‌ها در زمان نسبتا کمی بیشترین اطلاعات را درمورد وضعیت عملکرد مراجع فراهم می‌آورند.
2-5- عوامل بیومتریک
از جمله مسائلی که همواره نظر محققین را متوجه خود ساخته است، ساختار ترکیب بدنی و ویژگیهای بیو متریک بدن و ارتباط آن با عواملی است که در موفقیت ورزشکاران نقش داردبه. همین علّت همواره سعی شده است تا با شناسایی ویژگیهای بیومتریک ورزشکاران نخبه، ویژگیهای مطلوب هر یک از رشته‌های ورزشی معرفی شود. با اینکه در مرحله اولیه شناسایی استعداد این مشکل وجود دارد که نتوانیم مقدار نهایی رشد افراد را پیش بینی کنیم ولی می توان اظهار داشت که مهم ترین امتیاز هر شخص در هر ورزشی مشخصات خاص بیومتریک مناسب آن رشته است که هر مربی باید به عنوان یک ملاك بسیار مهم به آن توجه کند. عامل بیومتریک، یکی از عوامل کمکی دررشته‌های مختلف ورزشی و از جمله ملاكهای اصلی در استعدادیابی است. قد، وزن طول اعضای بدن، اغلب در رشته‌های مختلف ورزشی، نقش تعیین کنندهای ایفا می‌کنند.
در صورتی که آزمایشگر نتیجه بگیرد که رشد کامل شده است، مربی می‌داند مثلا قد ورزشکار برای رشته مورد نظر مطلوب است یا خیر. پیکرسنجی بررسی ومطالعه ابعاد، شکل، ترکیب، تاثیرات بلوغ و عملکرد بدن انسان برای استفاده، مقایسه و دسته بندیهای انسان شناختی است که شامل اندازه گیریهای بدن مانند قد، نسبت قد به وزن، طول دست‌ها، طول پاها، عرض شانه‌ها، نسبت تنه به پاها، درصد چربی بدن، شاخص توده بدن، تیپ بدن میباشد.
3-5- عوامل فیزیولوژی
پژوهشگران نشان دادند سیستم‌ها و عملکردهای بدن انسان مانند سیستم اسید لاکتیک، ضربان قلب و حجم اکسیژن مصرفی بیشینه، توان بی هوازی، ظرفیت بی هوازی و هوازی حداکثر اکسیژن مصرفی ،تحمل اسید لاکتیک در خون، قدرت، توان، عکس العمل سرعت، انعطاف پذیری، چابکی به طور ژنتیکی تعیین می‌شود.
شاخص‌های فیزیولوژیکی که بایستی در امر استعدادیابی مورد توجه قرار بگیرند عبارتند از:
- توان هوازی
- توان بی هوازی
- میزان تحمل اسید لاکتیک
- عوامل بیو مکانیک
شاخص‌های بیومکانیکی که بایستی در امر استعدادیابی مورد توجه قرار بگیرند عبارتند از:
- سرعت
- انعطاف پذیری
- چابکی
- توان انفجاری
- تعادل ایستا
- تعادل پویا
آزمونهای فیزیولوژیک و بیومکانیک دارای اهمیت ویژه ای در تشخیص و شناسایی استعداد میباشد، محققان علوم ورزش بیان می‌نمایند که در راس سنجش‌های استعدادیابی، این عوامل قراردارند.
بدین منظور یکی از آزمونهایی که جهت استعدادیابی ورزشی پیشنهاد شده است، مجموعه آزمونهای سنجش آمادگی جسمانی ایفر میباشد. این مجموعه آزمون برای اندازه گیری آمادگی جسمانی اجزای مهارتی ابداع شده و چون به سادگی و با وسائل ساده و ارزان قیمت قابل اجراست و تقریبا کلیه قابلیتهای جسمانی و حرکتی را اندازه گیری می‌کند، از اعتبار قابل ملاحظه‌ای برخوردار است. این مجموعه شامل ١خرده آزمون دراز و نشست، دو ٤ در ٩ متر رفت و برگشت، پرش طول جفتی، پرش عمودی درجا، کشش از بارفیکس پویا، دو سرعت ٤٥ متر و دوی استقامت ١٦٠٩ متر برای بالای ١١ سال و دو استقامت ٥٤٠ متر برای زیر ١١ سال است.
4-5- عوامل روانشناختی
به اعتقاد متخصصان، نقش عوامل روانی در اجرای ورزشکاران،کمتر از نقش قابلیتهای جسمانی- حرکتی نیست. به همین دلیل سعی می‌شود از روانشناسی ورزشی هم برای موفقیت در رقابت‌ها و هم برای استعدادیابی ورزشی استفاده گردد. تحقیقات متعددی در مورد تعیین ویژگیهای روانی و صفات شخصیتی مطلوب ورزشکاران صورت گرفته و در پرتو آنها مشخص شده که انگیزش، توانایی غلبه برفشار روانی، تمرکز، هوش تاکتیکی، شخصیت، اعتماد به نفس و سازگاری، از عوامل مهمی هستند که بر عملکرد ورزشکاران، چه در زمان مسابقه و چه در طول اجرای مسابقات، اثر می‌گذارند. ارزیابی مهارتهای روانشناختی اغلب به عنوان جزء لاینفکی از حیطه روانشناسی ورزشی کاربردی تلقی می‌شود و پژوهشگران به دفعات بر ضرورت وجود ابزارهای معتبر روانشناختی‌ای که بتواند دامنه وسیعی از مهارتهای ذهنی را اندازه گیری کند، اشاره کرده اند.
بدین منظور روشهای بسیاری برای ارزیابی ویژگیها و اثر مهارتهای ذهنی بر افزایش عملکرد ورزشکاران شکل گرفته، که این روشها شامل:
- مشاوره با مربیان و همکاران،
- استفاده از پرسشنامه‌های روانشناختی،
- مصاحبه با ورزشکاران،
- مشاهده رفتار در محیط ورزشی
در این میان، پرسشنامه‌های روانشناختی توجه بیشتری را در میان پژوهشگران به خود جلب کرده است، از جمله پرسشنامه هایی که برای سنجش و ارزیابی مهارتهای روانشناختی استفاده می شوند می توان به نسخه سوم پرسشنامه سنجش مهارتهای ذهنی اوتاوا اشاره کرد.
این پرسشنامه از سه زیر مقیاس و چند مهارت روانی در هر زیرمقیاس تشکیل شده است:
- مهارتهای روانی پایه (اعتماد به نفس، تعهد و هدف گزینی)
- مهارتهای روان تنی (واکنش به استرس، آرمیدگی، کنترل ترس و نیرو بخشی)
- مهارتهای شناختی (تمرکز، بازیافت تمرکز، تمرین ذهنی، تصویر سازی و طرح مسابقه)
6- نتیجه گیری از مقاله استعدادیابی در ورزش
نتایج این پژوهش نشان داد برای مدیریت کردن استعدادیابی ورزش قهرمانی کشور، نخست باید فرآیندی برای استعدادیابی وجود داشته باشد. در الگوی اشاره شده فرآیند استعدادیابی به عنوان عواملی که به صورت مستقیم بر پدیده اصلی تأثیر میگذارد.
تحقیق اسدی و همکاران (٢٠١٧ ) موانع استعدادیابی کشور را در هفت فاکتور دسته بندی کردند. به ترتیب اولویت:
- موانع انسانی،
- موانع مالی،
- موانع حمایتی و پشتیبانی،
- موانع مدیریتی،
- موانع زیربنایی،
- موانع فرآیندی،
- موانع علمی و پژوهشی،
که برخی از عوامل آن با یافته های تحقیق حاضر همسو هستند. استعدادیابی به نقل از پلتولا (١٩٩٢) فرایندی است که به کمک آن نوجوانان بر اساس نتایج آزمون های عوامل مورد نظر به شرکت در رشته ورزشی که احتمال موفقیتشان در آن زیادتر است، تشویق می شوند. او استعدادیابی را اولین قدم پیشرفت فرد مبتدی به سوی قهرمانی معرفی می کند و توسعه استعدادیابی را مهمترین مرحله در روند نیل به موفقیت های ورزشی می داند.
نتایج این تحقیق با تحقیق هورسویل (١٩٩٢) و امامی (١٣٨٧) و کربی (٢٠١٠) همخوانی دارد آنها در این تحقیقات ویژگیهای فیزیولوژیکی جهت استعدادیابی، نقش توان بی هوازی بالا و استقامت عضلانی و فاکتور قلبی – عروقی را بطور طبیعی موثر خوانده اند. همچنین با برخی از یافته های امامی (١٣٨٧) از جمله توان هوازی همخوانی ندارد که احتمالا دلیل عدم همخوانی متفاوت بودن نمونه های آماری دو تحقیق (سطح تحصیلات مربیان، سابقهی مربیگری، سابقه ی قهرمانی) متفاوت بودن ابزارهای اندازه گیری (پرسشنامه) و حتی تغییر مقررات کشتی فرنگی در آن زمان می باشد.
توجه به فواید بسیار زیاد استعداد یابی در جهت شناسایی و پرورش استعداد ها، می‌توان به بهینه سازی پتانسیل افراد برای پیشرفت بیشتر ورزشکار در کوتاه ترین زمان، و صرف کمترین هزینه و انرژی و همچنین اجرای بهینه که در نهایت، نتیجه بهتر را شامل می‌شود، اشاره کرد .موضوع استعداد یابی اهمیت زیادی دارد، چنانچه فاصله بین شروع و پایان که همان آموزش و نخبه شدن است را کوتاه تر می‌کند.
استعدادیابی به نقل از پلتولا (١٩٩٢) فرایندی است که به کمک آن نوجوانان بر اساس نتایج آزمونهای عوامل مورد نظر به شرکت در رشته ورزشی که احتمال موفقیتشان در آن زیادتر است، تشویق می‌شوند. او استعدادیابی را اولین قدم پیشرفت فرد مبتدی به سوی قهرمانی معرفی می‌کند و توسعه استعدادیابی را مهمترین مرحله در روند نیل به موفقیت‌های ورزشی می‌داند. بنابراین.
اولاً، برای موفقیت در ورزش می‌بایست نظام استعدادیابی وجود داشته باشد،
ثانیاً، باید معیارها و ملاکهای مشخص نیز برای انتخاب افراد مستعد تعیین شود که در این پژوهش با بررسی عوامل مهم در موضوع شناسایی استعدادهای ورزشی تحت عنوان عوامل تکنیک‌های NASM، عوامل بیومتریک، عوامل فیزیولوژیک، عوامل بیومکانیک و عوامل روانشناسی، به عنوان پیش بین‌های بروز استعدادیابی ورزشی در ورزشکاران صورت گرفت.
در تبیین یافته‌های پژوهش می توان چنین گفت که افراد برای موفقیت بیشتر در عرصه‌های ورزشی در کنار علاقه شخصی، باید یک سری عوامل و مهارتها را داشته باشد که این عوامل شامل عوامل جسمانی، فیزولوژیک، روانی میباشد. بنابراین هنگام استعدادیابی قبل از انتخاب رشته ورزشی بهتر است این فاکتورها سنجیده شود تا در صورتی که نوجوان امتیاز کافی و مورد نیاز برای ورود به یک رشته ورزشی را دارد، او را هدایت و راهنمایی کنیم.
7- منابع پژوهش
- براون، جیم.(١٣٩٠). استعدادیابی در ورزش: نحوه شناسایی و رشد ورزشکاران برجسته. ترجمه سعیدارشم و الهام رادنیا، چاپ اول، تهران، نشر علم و حرکت.
- هادوی، فریده. (١٣٧٩)” .استانداردهای استعدادیابی ورزشی .”معاونت ورزشی و امور فدراسیونها، دفتر پایگاههای قهرمانی و امور باشگاهها.
- حاجی حسنی،مبین.(١٣٩٥). بررسی نقش ورزش مدارس در فرآیند شناسایی و پرورش استعدادهای ورزشی دانش آموزان. دومین همایش ملی دستاوردهای نوین تربیت بدنی و ورزش. دانشگاه بین المللی چابهار.
- حیدر صادقی ، محمد حسین نوری(١٣٩٧) مروری بر مطالعات استعدادیابی ورزشی، همایش مدریت ورزشی، شماره ١٠ ، دوره ٢.
- حیدر زاده جزی، بهزاد (١٣٩٩)، استعداد یابی ورزشی در عصر حاضر، دوره چهارم، شماره پانزدهم.
- شهبازی،سهیلا، قبادی یگانه،اکرم، نظری،فرهاد(١٣٩٣).استعدادیابی در ورزش )ازاصول تا کاربرد).چاپ اول.تهران.نشرتوپ.
- رستمی علیرضا آجعفری افشار(١٣٩١) اهمیت ورزش مدارس در فرایند شناسایی و پرورش استعدادهای ورزشی. دومین همایش ملی استعددیابی ورزشی تهران.سازمان ورزش بسیج کشور.
- نیری،مجید(١٣٩٢).استعدادیابی)دوره کارشناسی تربیت مربی تکواندو).مرکزآموزش علمی کاربردی تکواندو، تهران.پاییز.
- علی جهاندید ه (١٣٨٧) استعدادیابی در ورزش محمد ، کارشناس ارشد تربیت بدنی گرایش مدیریت ورزشی سال پنجم ـ شماره دهم
تهیه کننده و گرد آورنده: راهدان ایمان محمودی